شمخانی: در ازای لغو همه تحریم‌ها، آماده توقف غنی‌سازی با غلظت بالا و تحویل ذخیره اورانیومی هستیم
منبع تصویر، Getty Images
علی شمخانی، مشاور سیاسی رهبر ایران، در گفتگو با شبکه ان‌بی‌سی آمریکا گفته است تهران آماده توقف غنی‌سازی با غلظت بالا و تحویل ذخیره اورانیومی خود است اگر آمریکا همه تحریم‌ها را فورا لغو کند.
شبکه ان‌بی‌سی آمریکا عصر چهارشنبه - ۱۴ مه، ۲۴ اردیبهشت - مصاحبه اختصاصی خود با علی شمخانی که پیش‌تر دبیر شورای امنیت ملی ایران بود و از مشاوران سیاسی آیت‌الله علی خامنه‌ای محسوب می‌شود را منتشر کرد و در آن از قول این چهره نظامی - سیاسی ارشد ایران نوشت که تهران در صورت لغو تحریم‌ها آماده امضای فوری توافق با دولت آمریکاست.
آقای شمخانی به این شبکه آمریکایی گفته است: «امکان‌پذیر است. اگر آمریکا مطابق همان چه می‌گوید رفتار کند، یقینا ما می توانیم روابط بهتری داشته باشیم. این می‌تواند در آینده نزدیک اوضاع را به سمت بهبودی سوق دهد».
ان‌بی‌سی به نقل از آقای شمخانی نوشته است: «او (دونالد ترامپ) از شاخه زیتون سخن می‌گوید اما آنچه ما شاهد آنیم فقط سیم خاردار است».
این چهره ارشد نظامی - سیاسی ایران همچنین با اشاره به نقش و تاثیر اسرائیل بر سیاست‌های آمریکا و مذاکرات این کشور با ایران گفته است از نظر او اگر واشنگتن بتواند از «اثر بی‌‌بی (نتانیاهو)» خود را «خلاص کند» توافق با ایران «دست یافتنی است».
طی چند روز گذشته گزارش‌هایی از پیشنهاد ایران مبنی بر تشکیل یک کنسرسیوم غنی‌سازی مشترک با کشورهای عرب منطقه و تحت نظارت آمریکا منتشر شده است. بنابر این گزارش‌ها، تهران تشکیل چنین کنسرسیومی را به عنوان جایگزینی برای درخواست آقای ترامپ طرح کرده که خواستار توقف کامل برنامه هسته‌ای تهران شده است.
پیش از این گزارش شده بود که عباس عراقچی، وزیرامورخارجه ایران هم در واکنش به مذاکرات میان کشورش با آمریکا که دور چهارم آن چند روز پیش در مسقط عمان پایان یافت، گفته بود ممکن است ایران برای نشان دادن «حسن نیت» با کاهش غنی‌سازی و پایین آوردن سطح آن به طور موقت موافقت کند.
این در حالی است که پیش از برگزاری دور چهارم مذاکرات ایران-آمریکا، استیو ویتکاف، نماینده ویژه دونالد ترامپ در امور خاورمیانه، بار دیگر تاکید کرده بود ایران باید «همه تاسیسات غنی‌سازی» خود از جمله «تاسیسات نطنز، فردو و اصفهان را برچیند.»
اظهاراتی که با واکنش ایران روبرو شد و مقام‌های این کشور توقف غنی‌سازی اورانیوم را «خط قرمز» خود اعلام کردند.
مناقشه بر سر غنی‌سازی چقدر جدی است؟
جمهوری اسلامی ایران تاکید دارد که برنامه هسته‌ای‌اش صلح‌آمیز است و به طرف ساخت بمب هسته‌ای نخواهد رفت. از طرفی نگرانی دولت آمریکا از این است که توافق با ایران، طبق گفته آقای ویتکاف، «تاریخ انقضا» داشته باشد و ایران بتواند هر زمان که اراده کرد غنی‌سازی محدود ۳.۶۷ درصد ذکر شده در برجام را به بالای ۶۰ درصد برساند.
به گفته مخالفان غنی‌سازی در ایران، افزایش چشمگیر ذخایر اورانیوم غنی‌شده تا سطح ۶۰ درصد از نظر فنی تنها یک گام تا تولید اورانیوم با سطح غنای تسلیحاتی فاصله دارد.
عباس عراقچی می‌گوید ایران از جمله اولین کشورهایی است که به پیمان ان‌پی‌تی، پیوسته و بر اساس این پیمان «کاملا حق داشتن چرخه کامل سوخت هسته‌ای را دارد.»
پافشاری بر این‌که ایران نباید اورانیوم را غنی کند، برخلاف یکی از مواد «پیمان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای» یا «ان‌پی‌تی» است. در ماده سوم از بند سوم این پیمان آمده است که اقدامات ضروری برای جلوگیری از ساخت سلاح هسته‌ای، نباید «مانع توسعه اقتصادی و رشد فناوری» امضاکنندگان این پیمان در حوزه مصارف صلح‌آمیز شود. در این پیمان همچنین تاکید شده که در اجرای آن نباید بین کشورها «هیچ گونه تبعیضی» برقرار باشد.
در حال حاضر چند کشور عضو ان‌پی‌تی به شکل گسترده و در مواردی بسیار پیشرفته، برای مصارفی مانند تامین سوخت نیروگاه‌هایشان، اورانیوم غنی می‌کنند. حتی برخی کشورها مانند آلمان و هلند، بخشی از اورانیوم غنی‌شده‌شان را صادر می‌کنند و از این راه درآمد هم دارند.
اما هیچ کدام از این کشورها وارد کشمکش جدی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، «پنهان‌کاری» و مناقشه جدی با غرب یا مناقشه نظامی با اسرائیل نشده‌اند.
